Sprzedaż alkoholu bez zwolnienia z VAT

Zwolnienia z podatku VAT stanowią istotny element systemu podatkowego i są bardzo często wykorzystywane przez przedsiębiorców, zwłaszcza tych rozpoczynających działalność gospodarczą. Przepisy dotyczące zwolnień z VAT można podzielić na dwa główne typy: zwolnienia podmiotowe oraz zwolnienia przedmiotowe. Zwolnienie podmiotowe przysługuje przedsiębiorcom, których wartość sprzedaży nie przekracza określonego progu obrotów w roku podatkowym. Z kolei zwolnienie przedmiotowe dotyczy określonych towarów lub usług, które są zwolnione z VAT niezależnie od wysokości obrotów.

W przypadku zwolnienia podmiotowego podstawowym kryterium jest limit obrotów, który zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775) wynosi 200 000 zł. Przedsiębiorca rozpoczynający działalność może korzystać ze zwolnienia podmiotowego w proporcji do okresu prowadzonej działalności w danym roku. Jednak prawo do zwolnienia zostaje utracone z chwilą przekroczenia limitu sprzedaży w trakcie roku podatkowego, co oznacza konieczność rejestracji jako czynny podatnik VAT od pierwszej czynności przekraczającej ten próg.

W praktyce, zwolnienie podmiotowe nie przysługuje wszystkim podatnikom. Ustawodawca wyłączył z tej możliwości podmioty, które dokonują sprzedaży określonych towarów i usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Wśród nich są m.in. podatnicy sprzedający towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT, jak również towary objęte podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem niektórych grup towarów takich jak energia elektryczna, niektóre wyroby tytoniowe oraz samochody osobowe inne niż nowe.

Sprzedaż alkoholu a wyłączenie ze zwolnienia podmiotowego

W świetle obowiązujących przepisów, napoje alkoholowe klasyfikowane jako wyroby akcyzowe, o których mowa w ustawie o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2025 r. poz. 126 ze zm.), nie mogą być objęte zwolnieniem podmiotowym z VAT. Definicja wyrobów akcyzowych zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym obejmuje m.in. napoje alkoholowe, a także wyroby tytoniowe, produkty nowatorskie i inne wymienione w załączniku nr 1 do tej ustawy.

Oznacza to, że przedsiębiorca, który zamierza prowadzić działalność gastronomiczną wraz ze sprzedażą alkoholu, nie może korzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT. W praktyce oznacza to obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT przed rozpoczęciem sprzedaży tych towarów. Rejestracja następuje poprzez złożenie formularza VAT-R do właściwego urzędu skarbowego.

Praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność

Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą, które planują świadczyć usługi gastronomiczne wraz ze sprzedażą alkoholu, muszą liczyć się z koniecznością rejestracji jako podatnicy VAT czynni niezależnie od przewidywanej wysokości sprzedaży. Pomimo że dla wielu nowych przedsiębiorców zwolnienie podmiotowe jest korzystne, to jednak sprzedaż alkoholu wyklucza z tego przywileju.

Przedsiębiorcy muszą zatem uwzględnić w swoich kalkulacjach konieczność doliczenia podatku VAT do ceny oferowanych usług i towarów oraz prawidłowego rozliczania VAT z urzędem skarbowym. Niezłożenie rejestracji VAT-R przed rozpoczęciem sprzedaży podlega sankcjom podatkowym, a zaległości mogą skutkować nałożeniem odsetek i kar.

Stan prawny i orzecznictwo

Przepisy regulujące zwolnienia podmiotowe i wyłączenia z nich są jasno określone w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w ustawie o podatku akcyzowym. Załącznik nr 12 do ustawy o VAT oraz załącznik nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym precyzują katalog towarów i usług wyłączonych ze zwolnień.

Ważne jest, aby przedsiębiorcy monitorowali zmiany w prawie podatkowym oraz korzystali z doradztwa podatkowego, ponieważ ewentualne błędy w rejestracji czy rozliczeniach VAT mogą skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi.

Co to oznacza dla przedsiębiorców

Dla osób planujących działalność gastronomiczną z alkoholem oznacza to konieczność pełnego rozliczania VAT. Pomimo że firma może być mała i nie przekraczać limitu obrotów, przepisy wymuszają rejestrację VAT i prowadzenie ewidencji podatku od sprzedaży alkoholu.

Dzięki temu prawo chroni odpowiednią kontrolę podatkową nad rynkiem wyrobów akcyzowych, zapobiegając nadużyciom związanym ze zwolnieniami podatkowymi.

Podsumowanie

Podmiotowe zwolnienie z podatku VAT to mechanizm, który pozwala wielu przedsiębiorcom, szczególnie tym z niższym poziomem obrotów, uniknąć obowiązku rozliczania VAT. Jednak nie wszystkie działalności i towary mogą z niego korzystać. Sprzedaż alkoholu, jako wyrobów akcyzowych, wyklucza z prawa do tego zwolnienia.

Przedsiębiorcy planujący sprzedaż alkoholu w ramach działalności gastronomicznej muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT oraz rzetelnie prowadzić ewidencję podatkową. Przepisy wskazują, że zwolnienie podmiotowe przestaje obowiązywać w momencie przekroczenia limitu obrotów, a wyłączenia z niego mają na celu zapewnienie odpowiedniej kontroli fiskalnej nad towarami objętymi akcyzą.

Zatem sprzedając alkohol, przedsiębiorca powinien przygotować się na obowiązki związane z VAT od samego początku działalności, co ma wpływ na planowanie finansowe i operacyjne firmy.

Źródła

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775)

Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2025 r. poz. 126 ze zm.)

Załącznik nr 12 do ustawy o podatku od towarów i usług

Załącznik nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym

Gazeta Podatkowa nr 52 (2240) z dnia 30.06.2025, strona 22

Okładka zaprojektowana przez Freepik

Zapraszamy na naszego facebooka i do kontaktu z nami