Kwota wolna od podatku jest niezgodna z konstytucją

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie przepisów, ustalających kwotę wolną od podatku uzasadniając, że podatki płacą osoby które nie osiągają dochodu zapewniającego minimum egzystencji. Rzecznik wskazał, że ustalenie kwoty wolnej na poziomie 3091 zł powoduje, iż opodatkowane są dochody niewystarczające na zapewnienie minimum egzystencji. Jego zdaniem regulacje w zakresie kwoty wolnej od podatku nie są zgodne z konstytucyjnym prawem ochrony własności. Zwrócił również uwagę, że w przeszłości kwota wolna od podatku podlegała waloryzacji, ale ostatni raz miało to miejsce w 2006 r.

Przepisy, które nie zawierają mechanizmu korygującego kwotę zmniejszającą podatek dochodowy od osób fizycznych powodując utrzymywanie kwoty wolnej od podatku przez wiele lat na tym samym poziomie, nieuzależnionym od sytuacji społeczno - gospodarczej państwa, są niezgodne z konstytucją i tracą moc z dniem 30 listopada 2016 r. - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku wydanym 28 października 2015 r.

W wydanym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że tworzenie systemu podatkowego powinno zawierać nie tylko zasadę sprawiedliwości podatkowej, ale także zasadę sprawiedliwości społecznej. W związku z powyższym, należy ukształtować skalę podatkową w taki sposób, który nie będzie prowadzić ludzi do ubóstwa. Kwota zmniejszająca podatek pozostająca do dyspozycji podatnika, powinna być się na poziomie zapewniającym minimum egzystencji.

Ponadto, Trybunał Konstytucyjny przyznał, że wieloletnie utrzymywanie kwoty zmniejszającej podatek na stałym poziomie równym 3.091 zł przy zmniejszaniu wartości pieniądza odbiera jej istotną rolę w systemie podatkowym, w sytuacji gdy ustawa o pomocy społecznej wskazuje, że osobą żyjącą w ubóstwie jest ta której dochód roczny nie przekracza 7.608 zł – gdy samotnie prowadzi gospodarstwo domowe i 6.168 zł – gdy jest osobą w rodzinie.

Trybunał Konstytucyjny nie wykluczył, że ustawodawca ustalając kwotę wolną od podatku, zapewniającą minimum egzystencji, będzie musiał wziąć pod uwagę stan finansów państwa. Dodał również, że dany wyrok, stwierdzający art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako niezgodny z Konstytucją, ma znaczenie na przyszłość. Nie daje on podstaw do roszczeń w zakresie wznawiania postępowania podatkowego oraz weryfikowania zapłaconego podatku dochodowego.

Wyrok w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej. Sygn. akt K 21/14

http://trybunal.gov.pl/s/k-2114/

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593)

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040640593